Prostat kanserinde erken tanının hayati önem taşıdığını vurgulayan uzmanlar, bu yeni test sayesinde agresif tümörlerin daha yüksek oranda tespit edilebildiğini ve gereksiz taramaların da azaltılabileceğini ifade etti.
Mevcut test bazı kanserleri gözden kaçırabiliyor
Şu anda prostat kanseri riskini değerlendirmek için kullanılan başlıca yöntem, kandaki prostat spesifik antijen (PSA) düzeyini ölçen testler.
Ancak bu testler, kimi zaman yanıltıcı sonuçlar verebiliyor ya da agresif seyreden vakaları gözden kaçırabiliyor. NHS, PSA testini yalnızca doktorun gerekli görmesi halinde ya da 50 yaş üzeri erkeklerin talebiyle uyguluyor.
Araştırmacılar, PSA testine alternatif olarak geliştirdikleri “poligenik risk skoru” adını verdikleri yöntemde, prostat kanseriyle bağlantılı 130 genetik varyantı tükürük örneği üzerinden analiz ediyor.
Yeni test sayesinde daha fazla agresif tümör tespit edildi
Londra Kanser Araştırma Enstitüsü ve The Royal Marsden NHS Vakfı iş birliğiyle yürütülen çalışmada, 55-69 yaş aralığındaki 6.300 erkek incelendi. Katılımcıların yüzde 12’si, yüksek risk grubunda yer aldı. Bu kişiler MRI taramaları ve biyopsiye yönlendirildi. Taramalarda 187 erkekte prostat kanseri saptanırken, bunların 103’ünde kanserin yüksek riskli olduğu belirlendi.
Bu kişilerin 118’inde PSA düzeyi, “normal” kabul edilen sınırın altında olmasına rağmen test sayesinde kanser tespit edilebildi. Mevcut tanı yöntemleriyle bu kişilerin yaklaşık 74’ünde hastalığın saptanamayacağı vurgulandı.
Ulusal tarama programı için yeni umut
Yeni testin, özellikle agresif tümörleri daha yüksek oranda tespit etmesi ve yanlış pozitif oranlarını azaltması sebebiyle mevcut PSA testine göre daha avantajlı olduğu bildirildi. Testin ayrıca MRI taramalarıyla gözden kaçan bazı kanserleri de yakalayabildiği ifade edildi.
Çalışmanın sonuçları, New England Journal of Medicine adlı tıp dergisinde yayımlandı. Uzmanlar, bu yöntemin erken teşhis sayesinde NHS’ye yıllık yaklaşık 500 milyon sterlin tasarruf sağlayabileceğini belirtti.
“Prostat kanseriyle mücadelede çığır açabilir”
Londra Kanser Araştırma Enstitüsü’nden Prof. Dr. Ros Eeles, “Basit ve düşük maliyetli bu test, genetik yapısı nedeniyle daha yüksek risk taşıyan bireyleri tespit ederek erken teşhiste çığır açabilir” dedi.
Prostate Cancer UK yetkilileri ise, testin farklı etnik gruplar üzerindeki etkilerini değerlendirmek amacıyla yeni bir karşılaştırmalı çalışma başlattı.
Uzmanlar uyarıyor: Ulusal tarama için daha fazla veriye ihtiyaç var
Uzmanlar, yeni testin umut verici olmasına rağmen, İngiltere’de ulusal bir prostat kanseri tarama programı başlatılması için henüz yeterli kanıt bulunmadığını savunuyor. Bristol Üniversitesi’nden Prof. Jenny Donovan, “Ulusal Tarama Komitesi’nin kriteri, taramanın yararının zararından fazla olmasıdır. Şu an bu dengeyi sağlayacak veriye sahip değiliz” açıklamasında bulundu.
Her yıl İngiltere’de yaklaşık 55.000 kişiye prostat kanseri tanısı konuluyor ve bu hastalığa bağlı 12.000 ölüm gerçekleşiyor.
